بسم الله الرحمن الرحیم

مهجور بودن قرآن را می توان از زوایای مختلفی بررسی کرد اما ما در اینجا مهجوریت قرآن از دیدگاه قرآن را مورد بررسی قرار می دهیم.

رسول اکرم (صلى الله عليه و آله و سلم) می فرمایند:

يا رَبِّ إِنَّ قَوْمِى اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا.

پروردگارا! قوم من قرآن را کنار گذاشتند و از آن دورى جستند.

پیامبر گرامی اسلام از مسلمانان نزد خداوند تبارک و تعالی شکایت می کند و این شکایت به حق است وقتی که قرآن در زندگی ما مسلمانان منحصر شده است در زينت بخشى سفره عقد، بدرقه مسافر، ورود به خانه جديد، بوسيدن و استخاره کردن، سوگند خوردن و بر سر گرفتن قرآن در شب هاى احياء و ...

از طرفی عده ای نیز مقيد به قرائت قرآن هستند ولى به درک مفاهيم آيات قرآن نمی پردازند؛ پيوسته الفاظ قرآن را به زبان مى آورند، بدون آنکه معناى آنچه را مى خوانند بفهمند.

عده اى نيز قرآن را مى خوانند و در فهم معانى آن مى کوشند، ولى در عمل به آيات قرآن، سست و بى توفيقند و در اين ميان، تنها اندکى از انسان ها هستند که مفاهيم و معانى قرآن را درک و همواره آن را تلاوت مى کنند و با عمل به آيه هاى آن، سرنوشت سعادت بارى را براى دنيا و آخرت خود رقم مى زنند.

هدف اصلى نزول قرآن، سعادت انسان هاست که اين امر، تنها در سايه عمل به آيات آن به دست مى آيد و این در حالی است که قرآن کريم با همه عظمتش، ميان پيروانش مهجور است.

عوامل مهجوريت قرآن

1. پيروى از هواى نفس

وَلا تَتَّبِعِ الهَوى فَيُضِلَّکَ عَنْ سَبيلِ اللّه ِ. (26/سوره ص)

ترجمه: و از هواى نفس پيروى نکن که تو را از راه خدا گمراه مى کند...

قرآن، کتابى است که خداوند متعال آن را براى هدايت انسان نازل فرموده است. پس بهره بردن از اين هدايت الهى، در گرو تلاش فردی براى ايجاد شرايطى لازم است. يکى از اين شرايط، پيروى نکردن از هواهاى نفسانى است. بنابراين، کسى که پيروى از خواسته هاى نفسانى را مقصود خود قرار مى دهد، ارتباط مؤثرى با قرآن پيدا نخواهد کرد.

 2. جاذبه هاى مادى و دنيوي

نَبَذَ فَريقٌ مِنَ الَّذينَ أُوتُوا الْکِتابَ کِتابَ اللّهِ وَراءَ ظُهُورِهِمْ... (101/سوره بقره)

ترجمه: گروهى از کسانى که به آنها کتاب (آسماني) داده شد، کتاب خدا را پشتشان افکندند.

 جاذبه هاى مادى، همواره سرگرم کننده و مانعى بر سر راه سعادت و تعالى است. بدين ترتيب، شيرينى ذکر و ياد خدا از نظر پنهان مى ماند و آدمى از امور معنوى روى گردان مى شود و جاذبه هاى مادى، عاملى جدى براى مهجوريت قرآن به شمار مى آيند. خداوند متعال در کلام وحى خويش، بارها با هشدار به انسان، مى فرمايد: فلا تَغُرَّنَّکم الحيوةُ الدُّنيا؛ پس زندگى دنيا شما را فريب ندهد».

 لذا کسى که مسحور جاذبه هاى مادى است، نمى تواند با قرآن ارتباط درستى برقرار سازد.

 3. شيطان

فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجيمِ (98/سوره نحل)

هنگامى که قرآن مى خوانى پس، از شيطان رانده شده به خداوند پناه ببر.

شيطان، همواره درصدد است انسان را از تلاوت آيه هاى قرآن باز دارد. خداوند نيز به بندگانش هشدار مى دهد که در اين هنگام، به خدا پناه ببريد. البته منظور اين آيه، اين نيست که تنها به گفتن استعاذه بسنده کنيم، بلکه بايد اين ذکر را تبديل به فکر و فکر را تبديل به يک حالت درونى کنيم و به هنگام خواندن هر آيه، به خدا پناه ببريم، از اينکه وسوسه های شيطان، حجابى ميان ما و کلام حيات بخش او شود.

والسلام/ روح الل زال